جشن نوروز در گیلان با آیین‌ها و مراسم گوناگونی بر پا می‌شود:

نوروز خوانی:

نوروز خوانی از مراسم آخر هر سال در گیلان است. نوروزخوانی که هم‌اکنون نیز کم ‌و بیش رواج دارد، در گیلان نماد ورود بهار و خیر و برکت است. برای این کار گروهی نوروزخوان در کوچه و خیابان به راه می‌افتند و اشعاری می‌خوانند. از معروف‌ترین این اشعار می‌توان به "دوازه امام" و "عروس گوله" اشاره داشت.
اغلب نوروزخوانان نخست دوازده امام را می‌خوانند و وقتی به قسمت ترجیع‌بند می‌رسند، آن را دو نفری تکرار می‌کنند و بعد نوروز و نوسال می‌خوانند.

عروس گوله:

نمایش "عروس گوله" نیز از دیگر مراسم قبل از حلول سال نو به شمار می‌رفت. این نمایش همراه با آواز ریتمیک دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی خاصی بود. بازیگران این نمایش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و ناز خانم ظاهر می‌شدند. نقش ناز خانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می‌کرد.

گل گل چهارشنبه:

از دیگر مراسم کهن ایرانیان که در گیلان هم با بعضی تغییرات جزیی به آن می‌پردازند، "چهارشنبه‌سوری" است که در غروب آخرین سه‌شنبه سال و در شب چهارشنبه انجام می‌شود. به این منظور خار، بوته، گون و کاه جمع‌آوری می‌شد و با درست کردن پشته‌هایی که معمولاً رو به سمت قبله می‌نهادند و سپس آتش زدن آن‌ها، از روی آتش می‌پریدند.

 سیزده سال:

آخرین مراسم نوروز، سیزده سال است. در این روز مردم گیلان بیشتر به کنار رودخانه‌ها و در دل جنگل‌ها می‌روند و به‌صورت گروهی، آخرین روز نوروز را گرامی می‌دارند. دختران گیلانی در این روز سبزه گره می‌زنند. این مراسم معمولاً با بندبازی، کشتی گیله‌مردی و نواختن ساز و نقاره همراه است.

 شب چله:

شب چله از مراسم باستانی ایران، در گیلان هم از منزلت خاصی برخوردار است. شب اول دی‌ماه هر سال را اهل خانواده و خویشان و گاه همسایه‌ها گرد هم می‌آیند تا آیین شب چله را برگزار نمایند. برای مراسم شب چله، معمولاً خوردنی‌ها و تنقلات و آجیل زیادی فراهم می‌آورند. هندوانه به سفره این شب رنگ و بویی دیگر می‌بخشد و به قولی اگر هر کس در شب چله هندوانه بخورد، در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند.

عزاداری ماه محرم:

مردم گیلان نیز همچون مردم سایر مناطق ایران، آداب و رسوم ویژه‌ای برای سوگواری حسین بن علی (ع) دارند. مردم سعی می‌کنند  تا در روزهای نهم و دهم محرم، به زادگاه خود بروند و در جمع بستگان و آشنایان خود در مراسم عزاداری شرکت کنند. روضه‌خوانی، سینه‌زنی، زنجیرزنی، چهل‌منبر، شام غریبان، تعزیه‌خوانی و ... ازجمله مراسم عزاداری در ماه محرم مردم گیلان است.

کشتی گیله‌مردی:

این کشتى یادگار دلاوری‌های مردم این خطه است که همچنان پابرجاست و ریشه در تاریخ دارد. کشتى‌گیران «گیله‌مرد» مراتب خاصى نظیر «تنگوله» (نوچه)، پهلوان، سرپهلوان، یا میاندار، دارند.

 این کشتى در محوطه‌اى محصور به ‌نام «یسمبر» یا «سنبره» میدان برگزار مى‌شود. کشتى گیله‌مردى بیشتر در تابستان و اعیاد و عروسی‌ها انجام مى‌شود. کشتى‌گیران شلوارهایى به‌نام «لاسپار» به ‌پا دارند که بالاتنه آن برهنه است و ابتدا برای احترام آن را به حضار نشان مى‌دهند؛ سپس با حرکات نمایشى قدرت خویش را به رخ حریفان مى‌کشند.

لافند بازی:

این روش به نام­های مختلف سن بازی ،دار بازی،ریسمان‌بازی ،لافند بازی و بندبازی در ایران رواج داشته است.نقش‌های ایفاگر در این ورزش عبارتند از :بندبازیا پهلوان،یالانچی که وردست پهلوان است،دهل و ناقاره زن.در این بازی که به هنگام جشن‌های مختلف و با دعوت اهالی برگزار می‌گردد؛پهلوان با ذکر دعا به درگاه خداوند بالای لافند ابریشمی می‌رود و با چوبی که با آن تعادلش را حفظ می‌کند بر روی لافند راه می‌رود.در میان یالانچی در زیر لافند صورتش را سیاه می‌کند و حرکاتی را انجام می­دهد که باعث خنده افراد می‌شود.ناقاره زن هم با آهنگ‌های شاد محلی مردم را هیجان‌زده می‌کند.

نوشتن دیدگاه

نام (اجباری)

آدرس پست الکترونیکی (اجباری است اما نمایش داده نمی‌شود)

آدرس سایت

مرا برای دیدگاه‌های بعدی به یاد بسپار

تصویر امنیتی جدید

ارسال

لغو