دیلمون پارسی

عبدالرحمان عمادی در کتاب «دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» ضمن معرفی پیشینه فرهنگی و ادبی دیلمان، سعی داشته تا هم‌ریشه بودن زبان‌های اقوام مختلف ایرانی و زبان‌های باستانی ایران را اثبات کند.

این اثر در اصل دو کتاب مجزا با نام‌های «دیلمون پارسی» و «دیلمون پالوی» بود که اکنون در یک جلد منتشر شده است. مهم‌ترین انگیزه مولف از تحقیق و تالیف این پژوهش‌ها، آشنا نبودن عموم مردم حتی اهل کتاب در ایران از سابقه غنی و تاریخ دیلمان و دیگری اثبات هم‌ریشه بودن زبان‌های مختلف اقوام ایرانی است. معرفی سابقه تاریخی و ادبی دیلمان و شرح گستره جغرافیایی آن، ریشه‌شناسی واژه پهلوی در زبان و فرهنگ ایرانی، نام دیلمان در منابع مهم ادبی و تاریخ ایران و قسمتی از ادبیات عامیانه دیلمی مباحث طرح شده در کتاب نخست است. کتاب دوم شامل شعرهای عامیانه بخشی از دیلم به نام «اشکور» است. اغلب این شعرها در قالب دوبیتی است و محتوای آن‌ها نیز درباره جوانان و مراحل تشکیل خانواده است. لازم به ذکر است که ازدواج در میان دیلمیان بسیار مقدس بوده است. دوبیتی‌های دلدادگان روستایی عمادی در این کتاب بر هم‌ریشه بودن بسیاری از زبان‌های مناطق مختلف ایرانی با فارسی تاکید بسیار کرده است. او در توضیح هم‌ریشه‌ بودن این زبان‌ها با ذکر مثالی در شرح واژه «فره» گفت: زبان‌های پارتی و پهلوی، دیلمی، طبری، لری و… هم‌ریشه هستند. واژه «فره» یکی از لغات مشهور در ادبیات و فرهنگ ایرانی است. اساس آفرینش در ادیان قدیم بنیانی معنوی داشته و نه مادی. این بنیان در ادبیات قدیم ایران و متون زرتشتی با عنوان «فره» یاد شده که جاویدان است و پس از پایان جهان نیز وجود خواهد داشت. از نظر مولف دیلمی‌ها از طرفداران «فره» بوده و از زبان فارسی حمایت می‌کردند. پادشاهان دیلمی در کنار زبان‌های فارسی و عربی، زبان دیلمی را نیز در زمره زبان‌های رسمی قرار دادند. سیر این واژه مهم در متون اقوام مختلف ایرانی و یکسان بودن آن یکی از اسناد هم‌ریشه بودن زبان‌های آریایی است. اکنون همه باید بدانیم که زبان فارسی اساس ملیت ماست و همه ایرانیان وظیفه دارند در راه حفظ آن بکوشند.

عمادی ماجرای نگارش کتاب را این گونه شرح می دهد: این دو کتاب را من در سال‌های 1345 و 1346 نوشتم. در آن زمان پرویز ناتل خانلری، رییس سپاه دانش ایران بود و برنامه‌ای برای این انتشار طراحی کرد تا به عنوان کار علمی سپاه دانش منتشر کند، اما به دلیل این‌که از این حوزه بی‌اطلاع بود، مدام به بهانه‌هایی نامشخص از انتشار آن جلوگیری می‌کرد و در نهایت نیز فرصت نشر در آن سال‌ها پیدا نکرد.

«دیلمون پارسی، دیلمون پالوی» گردآوری، شناساندن، گزارش و برگردان به دوبیتی‌های فارسی، عبدالرحمان عمادی با شمارگان هزار و 100 نسخه، 790 صفحه و بهای 35 هزار تومان از سوی نشر آموت منتشر شده است.

عبدالرحمان عمادی، متولد 1304، پژوهشگر حوزه ایرانشناسی است. «دماوند یا گب‌آوند»، «چندصد نام دریای خزر»، «فره‌گان؛ گزیده مقاله‌های پژوهشی»، «آسمانکت ؛ چند رسم مردمی»، «لامداد؛ چند جّستار از ایران»، «حمزه آذرک و هرون الرشید؛ در آیینه دو نامه»، «خوزستان در نامواژه‌های آن» و «دوازده گل بهاری؛ نگاهی به ادبیات دیلمی و طبری» از دیگر کتاب‌های منتشر شده عمادی‌اند.

**********************

پدیدآورنده :

نویسنده: عبدالرحمان عمادی
انتشارات: آموت
موضوع:ادبیات
زبان:فارسی
سال انتشار:1392
جلد:سلفون
قطع:رقعی