زندگی نامه میرزا کوچک خان جنگلی در یک نگاه
کتاب زندگینامه میرزا کوچک خان جنگلی در یک نگاه به قلم نوید رحیمی و شاه مراد مرادی، ابتدا خصوصیات و ویژگیهای میرزا کوچک خان و سپس نهضت جنگل و وقایع دورۀ قاجاریه را به رشته تحریر درآورده است.
میرزا کوچک خان جنگلی متولد 1257 مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل، یک انقلابی ایرانی و از سرداران معروف گیلک به شمار میرفت و از اهالی رشت بود.
او در جوانی هنگامی که به تحصیل دینی میپرداخت، جزئی از نیروهای انقلابی نیز بود که در جریان نهضت مشروطیت توانستند تهران را فتح کنند. پس از این جریان به دیار خود بازگشت و رهبری گروهی که قصدشان آزاد کردن ایران از اشغال روسیه بود را بر عهده گرفت. گروهی که بعدها نهضت جنگل نام گرفت.
او هنگامی که در یکی از جنگها تصمیم به عقبنشینی گرفت به دلیل یخ زدگی در کوههای تالش درگذشت.
در بخشی از کتاب زندگی نامه میرزا کوچک خان جنگلی در یک نگاه میخوانیم:
در جریان مقاومت مردم، یکی از فصول این مقاومت و از اوجهای آن، قیام خیابانی در 1920 در آذربایجان است. خطیب و مجاهد فداکار، شیخ محمد خیابانی فرزند حاج عبدالحمید خامنهای، بازرگان زاده و پیشنماز یکی از مساجد تبریز، از شرکت کنندگان سرشناس جنبش مشروطه و وکیل مجلس دوم، مدیر روزنامه “تجدد” ارگان فرقه دموکرات که وی رهبر آن بود، این قیام را در شهر تبریز درسال 1920 آغاز کرد.
عمل او که در عین حال مقابله جدی با کابینه وثوقالدوله بود، این کابینه را بسوی سقوط برد. قیام، شهرهای تبریز، ارومیه، خوی، اردبیل، مراغه، سلماس و زنجان را در برگرفت، ولی این قیام به دست عمال انگلیس و با حیله گری مخبرالسلطنه و در اثر نقاط ضعف و اشتباهات سران قیام، علیرغم پایداری دلیرانه و حماسی رهبرآن، ناکام ماند و آذربایجان که آنرا خیابانی “آزادیستان” نام نهاده و خود مختاری آن را در برنامه خود گنجانده بود، باردیگر به چنگ دشمنان آزادی افتاد: 11 سپتامبر مخبرالسلطنه و اسمعیل خان فضلی فرمانده قزاق و فرستاده رضا خان، نقشه خفه کردن جنبش را چیدند و سیصد خانه اعضاء فرقه دموکرات را غارت کردند.
چهاردهم سپتامبر 1920 پیشوای خیزش آذربایجان خیابانی در مخفیگاه خود در خانه شیخ حسن میانه چی به چنگ دشمن افتاد و پس از یک مقاومت مسلحانه دلیرانه به دست نیروهای ارتجاع کشته شد.
در اثر انقلاب اکتبر، جنبش جنگل موفق شده بود از چارچوب محدود خود خارج شود و از سوئی تا آستارا و خلخال و از سوی دیگر تا دشت ترکمن را زیر نظارت خود درآورد، ولی واکنش نیروهای استعماری انگلستان این موفقیتها را موقتا دوباره به عقب زده بود. سقوط حکومت مساواتیستها درباکو (29 آوریل 1920) جنبش جنگل را بار دیگر وارد مرحله جدی تازهای از بسط و نفوذ خود ساخت.
فهرست مطالب کتاب
تولد و خصوصیات شخصی
نقش در انقلاب مشروطه
نهضت جنگل و کودتای 1299
مسکو و نهضت جنگل
قتل حیدرخان اولین دبیر اول حزب کمونیست ایران
مناسبت هشتاد و چهارمین سالگرد شهادت میرزا کوچک خان