سیر تاریخی عرفان و تصوف در گیلان

تصوف در ایران از قدمتی کهن برخوردار است و سرزمین گیلان هر چند به واسطه‌ی رشته کوه‌های مرتفع البرز به صورت باریکه‌ای جدا از سرزمین اصلی ایران درآمده است، اما به‌طور کلی از نظر عرفان اسلامی متاثر از تصوف رایج در ایران بود. آگاهی و یافته‌های تاریخی درباره‌ی جریان تصوف در گیلان پیش از اسلام اندک است. اما پس از ورود اسلام به این دیار، گیلان خاسگاه برخی از بزرگترین جریان‌های صوفیانه‌ی ایران و جهان اسلام شد. در این پژوهش محقق با استفاده از متون تاریخی، ادبی و عرفانی، مطالب موردنظر را درباره‌ی تصوف و عرفان گیلان جمع آوری و پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها‌ی به‌دست آمده به تدوین آن‌ها پرداخته و آن را در پنج فصل: تصوف در ایران و اسلام، آیین‌های تصوف و کارکرد‌های اجتماعی آن، صوفیان نخستین در گیلان، شیخ زاهد گیلانی و صوفیان قرن‌های هشتم و نهم ق و تصوف گیلان از عصر صفوی تا دوره‌ی قاجار گردآورده است.