نوروز عموی! زود باموی؟ یا دیر باموی؟
دوروست دوازده روز و دوازده ساعت و دوازده دقیقه و دوازده ثانیه تا بهار بمانسته بو کی سیفیدی نزه، خانه در صدا بوخورد. ننه سرمایا باور نامویی! خو چومانا دست فوسه. چند مرتبه پیل پیلی بزه! نه خاب نیدنده‌بو. اونی کی هر سال اول بهار وا باموبی! دوروشت هیکل و نمدی کلاه به سر و سیفید دراز گیس و حنا دوسته ریش، آبی کمرچین و سه متر ونیم ترمه گردن شال، قصب شلوار(یک نوع پارچه ظریف از کتان ) دوکوده و تخت نازک گیوه به پا و عصا به دست، خنده دشکنه و خو دستانا وازه کوده، ننه سرما کشاگیفتنه واستی.
ننه سرما ماتازه، بفرما بفرما بوگفته و کونا کونا بوشو. آخر هیچ کاری نوکوده بو. نه ایوان سر فرش تادابو، نه خانه یا جارو فارو بوکوده بو. نه صحرا کوجی حوضا آب دوکوده بو و نه فواره یا وازا کوده بو. نارنج چی؟ اونم حوض میان تانودابو. میرسی موجمع میان هفت سین دینچه بو. سیر و سرکه و سماق و سنجد وسیب و سبزی و سمنو فراهم نوکوده بو. هفت جور خوشک میوه و نقل و نباتا موجما میان ننابو. منقلا ذوغال دونکوده بو و آتش چانکوده بو. جه همه واجب تر، خودشه گیسا حنا ننابو. هفت قلم جه خط و خال بیگیفته تا سرمه و سرخاب ، خورا واسین فوسین نوکوده بو. ترمه و سورخ تومان و پورچینَ شلیته دونکوده بو. مشکَ عنبر، خو دیم و گیسا نزه بو!
حق سعی بوکوده کی ایچی بگه:
– نوروز عموی! چی زود بامویی ایمسال! بفرما بفرما تشکچه سر بینیش. الان منقلا روشنا کونمه و چئیی نهمه. تی قدما قوربان!
نوروز عمو کی اونی دست هتو وازا بوسته هوا جور نهابو بوگفت:
– خا مره بوگفتم چند هزار سال پسی، چند روز زودتر بایم کی حیسابی کل گپ بزنیم. گول بیگیم گول بیشتاویم. چند سال بایم بیدینم کی می رافا ایسایی؟
چند سال بایم بیدینم کی تی کارانا همه تایا بوکودی و چوم به در جه خستگی واخابا شویی. منم کی مرا دیل نایه ترا جه خاب ناز بیدارا کونم! چند سال هر دفا ایتا گول همیشه بهار شاخه یا جه باغچه بیچینم و تی سینه سر بنم! منقلَ آتشَ مره می دستانا گرما کونم! نارنجا جه وسط نیصفا کونم و ایتا پاره یا، کمر باریک ایستکان آب قند میان دوکونم و تنهایی بوخورم! منقل آتشا سردا نوبوستنه واستی، ماشه امره، خاکستر جیر جزنم! تی نرمَ جولا ایتا خوشادم و آه ناجه بکشم و ویریزم بشم.
ننه سرما، ایتا پشمی سیفیده پوستینا کی سالان سال پیشتر، نوروز عموکه ره ببافته بو، اونی دست فادا و بوگفت:
– بازون او زمات کی شی، آفتاب، ایواش ایواشی، خورا ایوان سر فاپلاخانه و مرا بیدارا کونه. می چوما کی وازا کونمه گمه بیده‌ای چی بوبوسته می امره؟ همه چی دس بوخورده نهه، نارنج نیصفا بوسته، آتش بوشو خاکستر جیر و ایتا گرم ماچی پاماله می دیمه سر نیشته. بازون مرا حالی به کی بازم بامویی و مرا بیدارا نوکوده، بوشویی.
دونفری شبانده روز هتو کل گپ بزه ییدی و خنده خنده بوکودیدی و چئی و آجیل و پلا خوروش بوخوردیدی، ایجور کی اشانا یاداشو کی دوازده ساعت و دوازه دقیقه و دوازده ثانیه هم جه سال تحویل بوگذوشته بو. هر چی، چی چی نن، خانه پنجرانا توک توک بزه ییدی، نورزو عمو و ننه سرما، واخبدارا نوبوستیدی. خا هَزاران نوگفته گب اوشانه دیله مئن دیچه نهابو. تقصیرم ناشتیدی. هر چی گیله وا حق سعی بوکود کی بیج بادا جه خانه صحرا بیرونا کونه نتانست. دار درختان، هر کاری بوکودیدی کی خوشانه جوخوفته شاخ و ولگانا، زپانا، تی تی یانا بیدارا کونید، نتانستید. هر چی خدا خلق بوکوده بو جه دار و درخت بیگیفته تا چیریان و ماکیان وچرنده و ماهیان، ننه سرما صحرا میان جما بوسته بید. نوروز عمو و ننه سرمایا حالی نوبوسته کی نوبوسته. ناگاه ایتا دایره زنگی صدا خانه محوطه یا دیپیچسته. همه تام بزه ییدی. حاجی فیروز هتو رخاصی بوکود و هتو آواز بخانده تا فارسه ننه سرما ایوان سر و ایتا گول مخ بکوبسته اونی اوتاقَ در سر. ایتا پارچه‌ایی گول کی تازه عروس داماد اوتاقا زنیدی. بازون شروع بوکوده دایره زنگی یا زئن و آواز خاندن:
ارباب خودم نوروز عموی جون
حاجی فیروزی بشه تی قوبون
سرما ننه جون عروسی موبارک
نوروز عمو جون عروسی موبارک
جک و جانورانم همه تانی چپلا بزه ییدی و واگیر بوکودیدی:
سرما ننه جون عروسی موبارک
نوروز عمو جون عروسی موبارک
ننه سرما زودتر جه نوروز عموی واخبدارا بوسته. بوگفته:
– ای داد و بیداد! ویریز عموی ویریز بوشو بیرون! دونیا فوگورده اگر هتو هیا بئسی. بهار نایه، مردوم جه سرمایی یخ زنیدی، هیچی سبزا نیبه، زوواش ویریز بوشو بیرون!
نوروز عموی کی منقل ور لم بدابو و اونی جول جه منقل بور ذوغال، گول تاودابو بوگفت:
– کویا بشم خانم؟ تازه سامان بیگیفتم. تازه به هم فارسه‌ییم! بنم بشم؟ نه ده وسته دربدری.
ننه سرما دیل هم خاستی کی نوروز عموی بئسه ولی نتانستی بیدینه کی اوشان عشق واستی، بهار اویرا به. آوارا به. هنه واستی خورا بزه به غش.
نوروز عموی دسپاچا
بوسته. بوتوراسته. خو جاسرا
ویریشته. ایتا کاسه اوساد که بشه بیرون آب اوسانه ولکی ننه سرمایا بهوش باوره. تا خو پایا جه اتاق بنا بیرون، ننه سرما ویریشته و درا دوسته و جه پوشت قفل بزه. نوروز عموی خو دستا بنا پنجره شیشه سر و ننه سرمایا بیده کی ارسو فوکوداندره و خو دستا اونه ره تکان دهندره.
نوروز عموی، خو هیسته بوسته چومانا و بازون خو دراز ریشا دس فاکشه و بوگفت:
– باشد. تو راست گی! تو راست گی! شاید سال دیگر! شاید!
بازون بوشو صحرا میان. جانوران و دار و درختان ور. گیله وا، بیج بادا جه صحرا تاودا بیرون. بهار همه جایا پورا کود. حاجی فیروز دم بیگیفته:
ارباب خودم می عمو نوروز
داماد بمانی هر سال و هر روز
عاشقی خوبه من تره حیرون
سرما ننه عاشقی یا قوربون
چیریان و ماکیان وچرنده و ماهیان و دار و درختان واگیر بوکودید:
سرما ننه عاشقی یا قوربون
سرما ننه عاشقی یا قوربون
پرویز فکرآزاد
نوروز97
