پندارهای خُرافی در لاهیجان
به قلم و با پژوهش؛ محمود اصغری/نویسنده کتاب نگاهی به مردم شناسی لاهیجان
تصویر ؛ آینه شکسته عروسی/گمان بدیُمنی/خُرافه گرایی
درفرهنگ اقوام و ملتها، جایی هم برای خرافهها و خرافه پنداریها است. از دیرینه زمان، اندیشهها و زندگی انسانها، به گونهای با خرافهها آمیخته شده است. بی تردید با تابش آفتاب علم و دانش و ژرف اندیشی و اندیشه ورزی، دامنه و گسترش خرافهها کاسته میشود. ولی نه بدان میزان که از زندگی بشر رخت بربندد.
لاهیجانیها هم مانند همه مردمان گیتی، در کنار پندارها و اندیشههای نیک و منطقی، باور های خرافی نیز داشته و دارند.
در واژهنامه زنده یاد دکتر معین، واژه خرافه، به سخنان بیهوده و افسانهها معنی شده است. (فرهنگ فارسی معین، جلد اول صفحه ۱۴۰۵)
واژهنامه عمید، معنی و مفهوم واژه خرافه را، حدیث باطل و سخن بیهوده و یاوه بیان کرده است. (فرهنگ عمید، جلد اول، صفحه ۸۴۳)
پارهای از پندارهای خرافی در لاهیجان به شهر زیر است:
۱ _زن مطلقه نباید در اتاق عقدکنان عروس و داماد حضور داشته باشد، زیرا موجب جدایی و طلاق زوج جدید میشود.(نگرانی و تشویش خانواده عروس و داماد)
٢_نشستن جغد روی پشت بام خانهها، شگون ندارد و بدیُمن است. زیرا موجب پدید آمدن رویداد شوم و حادثهای بد میشود. (نگرانی خانوادهها)
۳_ تَرَک خوردن و شکستن آینه عروسی، شگون ندارد و نشان دهنده رویدادهای ناخوشایند و ناگوار در آینده عروس و داماد و پیوند و زندگی مشترک آن هاست.
۴_دو تیغه قیچی را نباید به هم زد و این به هم زدن را تکرار کرد. زیرا موجب دعوا و تیرگی روابط میشود.
۵_عبور گربه سیاه از دیوار خانه، شگون ندارد و ممکن است موجب رویدادهای ناگوار و سیه روزی شود.
۶_ نوشتن اسم ۷ کچل و آویزان کردن آن به درخت، موجب بند آمدن باران میشود. هنگامی که باران های سیل آسا مداوم میبارد.
۷_ آتش را نباید شبها به ویژه شب چهارشنبه، به حیات پرت کرد.
۸_اگر کسی گوشش صدا کند، نشانه این است که در محلی درباره او حرف میزنند!
٩_چنان که در نخستین ساعتهای روز، کلاغ سیاه به چشم بیفتد، نشانه بد آمدن است.
١٠- شبها نباید اتاق را جارو کرد.
۱۱_ اگر ماه گرفتگی پدید آید به معنی حمله اژدها به ماه است و میخواهد او را ببلعد و برای نجات ماه، باید به تشت کوبید و سر و صدا ایجاد کرد تا اژدها بترسد و ماه را رها کند.
۱۲_خارش کف دست، نشانه به پول و ثروت رسیدن است.
۱۳_ اگر کسی به خواب ببیند، دندانش ریخته است، یکی از بستگان او خواهد مُرد.
۱۴_ اگر در روز آفتابی، باران ببارد، نشانه عروسی شغال است. لإهیجانیهای قدیم میگفتند؛ “شالونه عروسه”. یعنی، عروسی شغالهاست.
۱۵_ مرغی که صدای خروس در میآورد باید بیدرنگ سرش را برید. چون بد یّمنی حاصل میشود.
١۶_اگر در چهارشنبه، ناخن گرفته شود، موجب قطع نسل میشود.
١٧_اگر کسی از دنده چپ از خواب برخیزد ،ناراحتی به او دست میدهد و همه چیز بر خلاف مقصودش روی خواهد داد.
۱۸_ اگر کسی در خواب ببیند مُرده است، عمرش دراز خواهد بود.
۱۹_ اگر کسی سگ در خواب ببیند، در بیداری، دشمن به او حمله ور میشود.
۲۰_ اگر کفش آدم موقع درآمدن از پا، در یک راستا قرار گیرد، مهمان می رسد.