ناصروندان

ناصروندان در گیلان بیه پیش – لاهیجان بر این منطقه حکومت کردند. ایشان پیش از استیلای کیاییان در لاهیجان و رانکوه حکم می راندند و با توانمندی ایشان، لاهیجان وارد دوره ی جدیدی از تاریخ خود گردید.

به گواهی تاریخ پس از چیرگی سلطان محمود غزنوی (۴۲۱ – ۳۸۷ هـ.ق) بر شهر ری، چند گاهی برادرش ناصر که خاندان ناصروند به قولی نام خود را از او گرفته بودند بر آن شهر بزرگ فرمان راندند و چون به غزنین – از شهرهای قدیم شرقی ایران که امروز در افغانستان قرار دارد – فرا خوانده شد، همراهانش در ری ماندند. ایشان به روزگار چیرگی سلجوقیان در جست وجوی پناهگاهی امـن بـه جلگه ی گیلان آمدند و ورود آنان به شرق گیلان با دوره ی آغازین رشد لاهیجان همزمان شد. به نوشته ی رابینو به هنگام تازش هلاکوخان مغول بـه الـمـوت در سال ۶۵۴ هـ ق سومین شخص از فرمانروایان خاندان ناصروند به نام جمال الدین سالوک بر لاهیجان فرمان می‌راند. ناصروندان در میانه ی سده ششم تا سال ۸۲۳هـ ق بــر لاهیجان و رانکوه لنگرود و رودسر فرمان راندند تا اینکه با روی کار آمدن امیران سادات کیایی از تخت فرمانروایی لاهیجان رانده شدند.

از چهره های شاخص این سلسله ی محلی امیر نوپا شاه فرزند امیر محمـد بـود که با کیاییان درگیر شد و با کمک پسر عموی خود امیر جهان بن شرف الدولـه بـر کیاییان تاخت و امیر آنان سید رکابزن کیا را ناچار به قبول شرایط صلح کرد. ناصروندان در عهد امارت امیر دباج فومنی و به هنگام حمله سید علی کیا به رشت، به سبب دشمنی با کیاییان و قرابت سببی با امیره محمد تجاسبی رشتی به صف امیردباج درآمدند. پس از شکست سخت کیائیان به دست امیر دباجو متحدش امیرمحمد تجاسپی و کشته شدن بزرگان کیایی در ناحیه پسکیاب رشت مزد همکاری را گرفتند.

منبع: خاندان های حکومتگر گیلان ، کیوان پندی