نمایندگان گیلان از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی
انسانها همواره نسبت به جامعهای که در آن زندگی میکنند و سرنوشت دیگر اعضای جامعه مسئولند. گاهی بروز این مسئولیت به شکل همکاری در قانونگذاری است و گاهی باید نمایندگانی از مردم حضور داشته باشند که بتوانند صدای مردم خود در میان مسئولان و سران تصمیمگیری باشند. این امر برای اولین بار در ایران در دوران سلطنت مظفرالدین شاه قاجار عملی شد. محمدتقی پوراحمد جکتاجی و هومن یوسفدهی در کتاب نمایندگان گیلان به معرفی نمایندگان گیلان از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی پرداختهاند. کتاب نمایندگان گیلان دو بخش دارد. بخـش نخسـت معرفـی ادوار قانونگذار اعـم از مجـالس شـورا، سـنا و مؤسسـان است. در بخـش دوم اطلاعات نسبتاً کاملی از نمایندگان این مجالس را به همراه تصاویر اکثـر آنـان ارائه شده است. بخش سوم شامل برخی نطقهای مهـم نماینـدگان گـیلان، در مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی است.
بخشی از کتاب نمایندگان گیلان
مجلس پنجم در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۰۲ با حضور محمدحسن میرزای ولیعهـد (برادر احمد شاه) گشایش یافت؛ ولی با آغاز به کار مجلس جدید، نغمه مخالفـت با سلطنت قاجاریه با شعار جمهوریخواهی ساز شد. اما غوغـای جمهوریـت بـا مقاومت آزادیخواهان در برابر رضاخان و هـوادارانش فروخوابیـد و در عـوض، سخن از تغییر سلطنت به میان آمد. این بار مخالفت آزادیخواهان کارگر نیافتـاد و مجلس شورای ملّی در جلسه ۹ آبان ۱۳۰۴ با اکثریت ۸۰ رأی موافـق در برابـر ۵ رأی مخالف، انقراض قاجاریه را اعـلام نمـود و حکومـت مـوقّتی را تـا تشـکیل مجلس مؤسسان به رضاخان سردارسپه سپرد. مجلس مؤسسان در اواخر دوره پنجم تشکیل شده و سلطنت ایران رسـماً بـه رضاشاه پهلوی و اعقاب وی واگذار گردید. نمایندگان گیلان در دوره پنجم تقنینیه
عبارت بودند از:
۱. فتحالله اکبر سپهدار اعظم (از رشت)
۲. صادق اکبر سردارمعتمد (از رشت)
۳. حسین کیاستوان (از بندر پهلوی)
۴. سیدیحیی ندامانی مروستی ناصرالاسلام (از فومن)
۵. سیدکاظم سرکشیکزاده اتّحاد (از لاهیجان و لنگرود)
۶. حاج آقا رضا رفیع قائممقامالملک (از طوالش و گرکانرود)
فهرست
یادداشت حوزه هنری گیلان
پیشگفتار
مقدمه
بخش یک: مجالس قانونگذاری
بخش دوم: شرح حال نمایندگان
بخش سوم: نطقهای برخی از نمایندگان گیلان
پیوستها
منابع ومأخذ
نمایه
اثر محمدتقی پوراحمد جکتاجی و هومن یوسفدهی
فرهنگ ایلیا