روزنامه جنگل

در دهه های اخیر در زمینه جنبش مشروطه و نهضت جنگل ،کتاب ومنابع ارزشمندی از سوی برخی از انتشارات به زیور طبع آراسته گردیده که”روزنامه جنگل” از شاخص ترین آنهاست‌.

روزنامه جنگل را بعد از روزنامه “خیرالکلام” که در دوره مشروطه منتشر می شد، دومین روزنامه وزین وارزشمند گیلان دوره قاجار میتوان دانست. این نشریه که ارگان رسمی نهضت جنگل بود، در پایگاه اداری جنگلیان ، یعنی کسما با چاپ سنگی چاپ می گردید. نخستین دورهٔ آن از یکشنبه نوزدهم شعبان سال ۱۳۳۵ قمری (۲۰ خرداد ۱۲۹۶ شمسی) منتشر شد که تا یک سال و نیم ادامه یافت. روزنامه مزبورکه در واقع هفته نامه سیاسی_خبری بود ، به ریاست وسردبیری مرحوم غلامحسین نویدی کسمایی و به سرپرستی ومدیر مسئولی مرحومان میرزا حسین خان کسمایی، میرزا محمدی انشایی و اسماعیل دهقان اداره می شد ودر اختیار مردم قرار می گرفت.
این اثر در سال ۱۳۹۶ در غالب یک مجموعه وکتاب با نمایه وویرایش جدید به کوشش هادی میرزانژاد موحد با ویراستاری بهنام رمضانی نژاد از سوی انتشارات ایلیای رشت با حمایت و سفارش حوزه هنری گیلان نیز منتشر شده است.البته پیش از انتشار این مجموعه، روزنامه جنگل دو بار بازچاپ شده است. نخستین بار در سال ۱۳۵۹ با عنوان «سلسله روزنامه‌های جنگل، نشریه نهضت انقلابی جنگل» توسط نشر مولی در تهران، که به‌صورت عکس‌برداری از نسخه اصلی روزنامه است و فقط سی و یک شماره دوره نخست روزنامه را در بردارد و فاقد هرگونه اطلاعات جانبی و نمایه است. نسخه چاپی دیگر در سال ۱۳۸۹ ، با عنوان «مجموعه روزنامه‌های جنگل، نشریه نهضت جنگل» به کوشش امیر نعمتی لیمائی، توسط انتشارات امید مهر در مشهد منتشر شد، که متن حروف‌نگاری شده سی و یک شماره دوره نخست، چهار شماره دوره دوم و شماره نخست دوره سوم است. این نسخه نیز علاوه بر آن‌که مقدمه راهگشایی ندارد، فاقد هرگونه نمایه است و علاوه بر آن‌که ستون‌بندی و سطرنگاری آن منطبق بر نسخه اصلی نیست.
لازم به یاد آوریست که ؛ روزنامه جنگل، به‌عنوان یکی از منابع مهم و شاید مهم‌ترین و دست‌اول ترین منبع بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های مبارزان جنگل، نقش پررنگی در مطالعه رخدادهای این نهضت دارد و اطلاعات مهمی از آرائ و عقاید جنگلیان، در طول دوران مبارزه، در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.

کانال گیلان قدیم( guilan_ghadim) – کیوان پندی