گیلتات، مروری برمنطقه عمارلو

«گیلتات» کتابی در مورد تاریخ، فرهنگ و زبان منطقه عمارلوست، منطقه‌ای که در آن یکی از مهمترین آثار تاریخی به دست آمده در کشور، یعنی جام زرین عمارلو با قدمتی بیش از 2500 سال، کشف شده و از تاریخ و پیشینه‌ای طولانی و عمیق برخوردار است.کتاب «گیلتات» بر جلد خود تصویری را از جام زرین عمارلو که در این منطقه کشف شده و اکنون در موزه ملی ایران نگه‌داری می‌شود، دارد. این کتاب دو جلدی حاصل تلاش یک دانشجوی دکترا زبان و ادبیات فارسی است که به جمع آوری اطلاعات مختلف از زادگاه خود پرداخته است، صمد شوقی جیرنده، نویسنده این کتاب در مورد آن می‌گوید: این کتاب با محور تاریخ، زبان و فرهنگ بخش عمارلو در شهرستان رودبار و همچنین سابقه سکونت بشر درآن و روستاهای این بخش همانند بیورزین، کلیشم،داماش،جیرنده و…که در متون تاریخی از آنها اسم برده شده‌، نوشته شده‌است.

وی ادامه می‌دهد: در قسمت زبان شناسی این اثر، گونه زبانشناسی جیرنده که مرکز بخش عمارلو است، بررسی شده و با مقایسه تطبیقی آن با زبان شناسی گیلگی رشت و تاتی به این نتیجه رسیده‌ام که این زبان نتیجه تلفیق و آمیزه‌ای از این دو زبان است، به همین خاطر اسم کتاب را گیلتات گذاشتم.

شوقی جیرنده اظهار می‌کند: آشنایی با فرهنگ عمارلو، مانند بررسی درمان‌های سنتی، خوراک بومی، باورداشت‌ها، لالایی‌ها و نام آوران عمارلو بخش‌ دیگر کتاب را به خود اختصاص داده‌است. جلد دوم این کتاب نیز مربوط به اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های مردم این منطقه‌است.

این کتاب در انتشارات فرهنگ ایلیا در رشت در دو جلد منتشر شده‌ و قیمت آن ۵۰ هزار تومان است.