محمد بشرا
محمد بشرا پژوهندهٔ فرهنگ مردم و مردمشناس گیلانی است. همچنین او از شاعران نوگرای ایران است که بیشتر اشعارش را به «زبان گیلکی» سرودهاست و از پایه گذاران هساشعر است.
او اولین شاعر نوپرداز غرب گیلان است که اشعار نوی خود را در سال ۱۳۴۴ به چاپ رساند.
زندگی
محمد بشرا (درویش گیلانی) در ۲۳ فروردین سال ۱۳۱۶ در محله سرخبنده رشت، در خانوادهای مذهبی متولد شد و تا پایان دوره آموزشی «تربیت معلم» در شهر رشت زندگی کرد. از سال ۱۳۴۲ به استخدام آموزش و پرورش گیلان درآمد و معلم روستا شد و در سال هفتادوسه خورشیدی با پایه دبیری مدارس راهنمایی، به بازنشستگی رسید. محمد بشرا از سال ۱۳۳۲ در دوره اول دبیرستان، سرودن شعر فارسی را آغاز کرد. وی از سال ۱۳۴۰ به سرودن اشعار نیمایی فارسی روی آورد و نخستین کسی بود که از سال ۱۳۴۲ اوزان نیمایی را در شعر گیلکی به کار گرفت و نخستین کارهای گیلکی نیماییاش به سال ۱۳۴۴ در ماهنامه «هنر و ادبیات ویژه بازار» که سردبیری آن را شادروان محمد تقی صالح پور، شاعر و روزنامهنگار گیلانی بر عهده داشت، چاپ شد و مورد اقبال قرار گرفت و تداوم و پایداری و ارائه اشعار استوار و اصیل گیلکی نیمایی شاعر، این شیوه شعری را در ادبیات گیلکی رواج داد و امروزه گروه بسیاری از شاعران گیلکی سرا، در پی او به این سبک شعری روی آوردهاند و آثار ارزنده بسیاری را خلق کردهاند.
از سال ۱۳۷۰ به سرایندگان «هسا شعر» پیوست و هم چنان از سرایندگان این سبک تازه شعری است و آثارش در ماهنامهها، گاهنامهها، فصل نامهها و هفتهنامههای بومی و غیر بومی، در گیلان و دیگر شهرستانها و تهران به چاپ میرسد. از محمد بشرا (درویش گیلانی) تاکنون دو کتاب شعر به نامهای «ایله جار» و «هرای» به چاپ رسیده و کتاب دوم «هسا شعر» شاعر، با نام «هوزار» آماده چاپ است. مجموعه آثار کلاسیک (گیلکی و فارسی) و مجموعه آثار نیمایی وی نیز فراهم آمدهاست که به نوبت چاپ خواهد شد. کتابهای دیگر: جشنها و آیینهای مردم گیلان، افسانهها و باورداشتهای مردم گیلان جلد اول: پرندگان، جلد دوم: خزندگان و دوزیستان
فعالیتهای هنری و اجتماعی
نمایشنامه نویسی، بازیگری تئاتر و گریم، داستاننویسی (فارسی و گیلکی)، روزنامهنگاری (خبرنگاری فرهنگی، گزارش گری، مقاله نویسی)، هم کاری با رادیو و تلویزیون گیلان (سردبیری اخبار محلی، نویسندگی، تحقیق و تهیهٔ فیلمهای مستند و مترجم اخبار گیلکی) شعر گیلکی و فارسی، تحقیق و مقالهنویسی در زمینهٔ مردمشناسی و فرهنگ مردم گیلان و نوشتن برنامههای رادیویی و تلویزیونی
محمد بشرا (درویش گیلانی) از سال ۱۳۴۲ خورشیدی مقاله نویسی، خبرنگاری فرهنگی، روزنامههای کیهان و اطلاعات را آغاز کرد و به گزارش گری و نوشتن مقالههای انتقادی-اجتماعی، مردمشناسی و فرهنگ مردم گیلان پرداخت بعد از انقلاب عضو هیئت تحریریهٔ روزنامهٔ جنگل شد و در عمر روزنامهنگاری خود که همچنان ادامه دارد مقالهها ی متعددی نوشت و به چاپ رسانید
در سالهای پایانی دههٔ پنجاه، یک سال گویندهٔ برنامهٔ «نغمهها و ترانههای گیلکی» بود که شادروان سرهنگ اسحاق شهنازی، ادیب و شاعر گیلانی، برای رادیو رشت تهیه میکرد و متن آن را نیز مینوشت و با معرفی «ا شعرانا سرهنگ شهنازی جمه جورا کونه» ساعت یک بعدازظهر هر روز – به جز روزهای تعطیل – از رادیو رشت برای دوستداران شعر گیلکی پخش میشد
از سال ۱۳۴۹ که مرکز تلویزیون گیلان و مازندران در رشت گشوده شد، سردبیری اخبار محلی این مرکز را به عهده گرفت و به گروه نویسندگان و محققان مرکز تلویزیون گیلان و مازندران پیوست. بعد از انقلاب پس از وقفهای چندساله بار دیگر از سال ۱۳۶۲ به عنوان محقق و نویسنده و تهیهکنندهٔ صدا و سیمای مرکز گیلان فعالیتهای هنری و تحقیقی خود را از سر گرفت
وی در سالهای همکاری با تلویزیون در تهیه، تحقیق و نویسندگی فیلمهای مستند بسیاری شرکت داشت پس از پیوستن رادیو به تلویزیون، برنامههای هفتگی «اندیشهٔ شاعر» و «شعر و اندیشه» را برای رادیو گیلان مینوشت. از سال ۱۳۵۲ تهیه و تولید و کارشناسی برنامهٔ «فرهنگ گیلان» را برعهده گرفت. این برنامه در سالهای متوالی، بین نیم تا یک ساعت، بعد از اخبار ساعت بیست و یک رادیوی ایران به جای برنامهٔ فرهنگ مردم «شادروان استاد» انجوی شیرازی «از رادیو رشت پخش میشد که تا سال ۱۳۵۸ ادامه یافت. همکاران وابسته و پیوستهٔ بسیاری از جوانان باذوق و جستجوگر شهرها و روستاهای گیلان فراهم آورد که چند نفری از آنان روی در نقاب خاک کشیدهاند و گروهی دیگر، هنوز فعالند و فرهنگ مردم روستای خود را گردآوری و گاه رسالهای از آن را به چاپ میرسانند. در برنامهٔ فرهنگ گیلان” جنبههای گوناگون فرهنگ مردم گیلان به صورت گفتار، مصاحبههای حضوری رادیویی و صدای مراسم گوناگون که در موقع اجرا ضبط میشد، به صورت، برنامههای هفتگی و برنامههای ویژه پخش میشد
گویندگی این برنامه را در سالهای متمادی، شادروان «هادی طاهباز»، زنده یاد خانم «کازرانی» و آقای «خسرو آران» که از گویندگان مرکز رشت بودند برعهده داشتند و نویسندهٔ برنامه نیز به عنوان کارشناس در برنامه شرکت میکرد. از فراهم آمدههای این برنامهٔ رادیویی، جنگهای فرهنگی گوناگونی تنظیم و تهیه و به دیگر رادیوهای محلی سراسر کشور فرستاده و پخش میشد و نوعی تبادل فرهنگی صورت میگرفت که نویسندگی بیشتر این برنامههای فرهنگی برعهدهٔ او بود.