گیلکی داستان طنز « شمه آوال چتویه ؟»
چَن سال پیش خییابانه مئن ، به ایتا آشنا بَر بوخوردم : « سلام، شمِه آوال چتویه ؟»، ایتا آخی بوگوفت و بأزین بنالست « چی بَگم، جه اَ سَکِه زیندیگی، ایتا پیره زناکه غُر غُری خانه مئن، ایتا اوتاقا، ایتا کُئنه موبلِه اَمرَ ، ایجاره بوکوده دارم، جه وامی کی فاگیفتابؤم ایتا کوچی دکه یم واکودامه.اَمان جه پوله بهره،تازه قرار ببؤسته، مِه دکه یا بوکوبید. هسا مِه حاله روزا فاندر؟ هاشان مِه لیباسانی ایسید،کی دوکوده دارم . هاتو هوا کوچیذره سرد دکفت ، ایتا پالتو نارم ، اگر مِه زاکان،مدرسه شوئنه واستی ، مه جأ تازه کفش بخئید، غَرغشه یا درم.جه اوطرف مِه زناکم دِ کم کم پا به سن بنأ داره، هر روز مِه سر غُر زنه ، ایتا روز ، ته زیندیگی مئن ، خوشی رنگا نیدام ، آخر جه مِه زیندگی هِچی نتانستم بفامم. شَوان کی به خانه شَم، مِه خانه دورون ، تومامه خانه ئنه مانستن ، کی اوشانِه مرداکان کاره دوروست و حیسابی نارید، آدما خَف زنه.باضی وختانم تانیمی سینما بیشیم،اما اویا واستی هَه جولووه رَچ بینیشینم ، کی اونه بیلیت ارزانتر ایسه.جه وَسکی اَ سالانه مئن آزاربیدامه، مِه دیل خَیه بیمیرم دِ راحتابَم.خیلی زماته کی بأبَشَم ایتادندانپزشکه ور، اما بیمه نی یم . خرج و مَرجه دوکتورانا، کی شومان دانیدی! نانم اگر ایتا بَلا مَلائی مِه سر بایه،مِه زن و زاکان چی خاکی خؤشانه سر تانید دوکودان …»
ده سالی بوگوذشت ، دوواره هونا بَربوخوردم : «سلام، شمه آوال چتویه؟»،اون کی هاتو خؤ تازه کت وشولواره مئن، برق زئی ، بخندست و بوگوفت: « عالی ، رفقه عزیز ، عالی !، اون ساختمانه ده طبقه یا، کی اونه جؤر نئونی تابلو داره فاندر، با شیشصدتا کارمند،همه مِه شینه. اون ماشینه شیکا بیدین ، اونم مه شینه .هَسا فیکِر بوکن ، وختی مِه پایا بنأم بانکه دورون ،اول کسی که مه ره ویریزه مرَ سلام و تارُف کنه کی یه ؟ رئیسه بانک . هاتو خؤ را مه واستی چومأنه ، کی اَنه حرکات پاک ژیمناستیکا مأنه . اَ کار با اون حیسابه نُه رقمی ، کی اون بانکه دورون دارم ، تاجبی ناره . ایتا بیاترین نوقطه یه شهره مئن ، ایتا خانه یه ویلائی چأکودامه ، کی آدم بأ اونا خابه مئن بیدینه .با استخره شنا، جکوزی و حوضه فواره دار، کی اَنه صئرا تانه واش وعلفان همه اینگیلیسی یه. ایتا دسگا بیهامه،کی اونا دسگا «چمن زنی » گیدی .اونه امرَ هر صوب، مه صئرا تانه واش و علفانا وابینم، مِه ره ایتا ورزشم ایسه. آخ آخ، شومان حتمن بأ ایبار موقه یه کار با دسگا چمن زنی، واستی مرَ بیدینید ، آدمه روحیه تازابه . باعیث به آدم ئی مودت ، جه فیکره خؤ کار بئرون بایه . بیاترین فیکرانه سرمایه گوذاری کودان ، هون موقه یه چمنا وابن ، به آدمه فیکر فارَسِه . دِ چی خاستم بَگَم ، اَهَه ، مِه گازانا دینی ، به نظر مِه خودمه گازانه نه ؟ اَشانِه ره ، ایتا عالَمِه پول فوکودامه . سالونه اُپرا مئن آمِه ره،ایتا لُژ، ماله آَمان داریمی ، تیلوزیونه رنگی و استریو دسگایا بیهامه.هاتو به موقه، بورسه مئن ، بؤشام . اگر مِه بیمه یه عومره ، بوجوره مَبلغا بیدابید ، تاجُب کودید . رئیسه شرکت بیمه ، اول فیکر بوکود ، ایشتبائی بیشتاوسته . مرَ همَچی ره بیمه بوکودامه . مِه خانه ، بیمه یه آتش سوجی و دوزدی ببؤسته . اگر شومان جه مِه خانه پاتِه کانه سر بکفید ، تومامه شمه جانِه خاشان بشکفه ، بیمه تومامه شمه بیمارستانه مخارجا فادِه . اگر بَمردید ، بیمه شمه تومامه ، مخارجه کفن و دفن و تشی جنازه یم فادِه . زمستانانه ره مصر ایسامه، پَئیزه ، ایتا آفتاوی جایان ، تاوستانان ایرلنده مئن ، مائی گیری کوداندرم و بیاترین هوتلانه مئن ، زیندگی کوداندرم …»
مِه پالتو پولیکا بیگیفتابؤ ، هاتو تونده توند ، خؤره گب زئن دوبؤ ، هیذره فیکرنوکوده کی مرَ دیرا بؤسته ، من واستی بَشَم . اَنا بوگوفتم : « شومان ، خیلی عوضا بؤستائید. »
بوگوفت « چره؟ چره کی نه ؟»
بوگوفتم : « ده سال پیش کی شومان مرَ بیدائید ، با غم و غورصه ، مِه ره بوگوفتید،کی شمِه وضع مالی اَتویه ، نانم اوتویه ، شمِه زیندیگی بد ایسه . ایمروزم کی مرَ بیدائید چَن ساعته کی مِه ره ، جه شمِه خوشبختی و ثروتان تاریف کوداندرید. اصلن مِه ره بوگو بیدینم ، هیکس دوس داره شمه اَ حرفانا بیشتاوه ؟ »
تاجُبه اَمرَ، مرَ فاندرست و بوگوفت: « اما شومان جه من واوُرسائید.»
اَنی توندا واستم ، بوگوفتم : « من جه شومان واوُرسام ، شمِه آوال چتویه ؟ ایتا آدمِه فامیده ، اَ سوآله جوابا با چارتا کلمه دیهه.»
بوگوفت : « چارتا کلمه ؟ چی کلمه ئی ؟ »
بوگوفتم : « ممنون ، خوبم ، شومان چطوئید؟ »
نیویسنده : یوهانس روسلر
واگرداننده : کاس آقا
