نگاهی به‌: “شعر شال(شغال)”

شال
رادکفت خیابانا
کولکاپیس
نیشته
شاسی بولندا
گولازا دره.
بی وختی
دیپیچه
کوچه نا
سیاکلاچ
سیفیده کلاچ
تازانِندره
کوگایا
نفت
دکل
کشتی
خاک
آب
دریا
گاز
آدم…
واسوجِه
ایتا لیوان
بوسوخته پیشانی میان
اختلاس
ویزا فاگیره
یخه دوَسته پیران جا
رانت
هتو
بوجور شوئندره
پیچایا.
پَت دکفته
اَمی جانَه
تورِه باد دره
توره باد
داران
بوتوراسته.

برگردان:

شغال/راه افتاد در خیابان/پرنده ای بدجنس/نشسته بر شاستی/بدشگونی/می پیچد در کوچه ها/کلاغهای سیاه و سفید/در محله/می تازاند/نفت/دکل/کشتی/خاک/آب/دریا/گاز/آدم…/تبخیر می شود/در لیوانی از /پیشانی سوخته/اختلاس/ویزا می گیرد/از پیراهنِ دگمه بسته/رانت/همینطور/بال می رود از گربه/ بید افتاد به جانمان/ به راه افتاد/باد دیوانه/باد دیوانه/ درختان در وحشت.

فرامرز شکوری :

شعر شغال را خواندم- شعری جاندار وپر استخوان که حاوی گزاره های اجتماعی، مردمی، اعتراضی وسیاسی ست.
این همان شعر خوبی ست که ژید می گفت:
جنون دیکته کند وعقل بنویسد.
به دوسه نقد‌بر خوردم که‌مورد‌پسند من‌ بود مثل نقدهای رضا زاد ه و پورهادی و….
اما نقد مراد قلی پور مرا به یاد میشل فوکو و ژاک دریدا انداخت وپیروان حجم وپست مدرن
که‌شعرهای اجتماعی، وسیاسی ومردمی بازاری ندارد ونیز از معنا ومفهوم بگذرید که مراد قلی‌پور هم‌از‌معنا گذشت وهم از وضعیت موجود جامعه ، کلا شعر مضمونی وانتقادی و مدرن گیلکی مهرداد پیله ور را چسباند به پسامدرن… وچندتا نامهای قلمبه سلنبه:
فرکلاف،سرل،پنی کوک،فاولر و فوکو را به رخ‌ ما‌کشید متأسفانه زبان را هم برجسته کرد و عاطفه شعری، روایت های تصویری، موسیقی، واندیشه ی‌شعر ی و… شغال را نادیده گرفت.
شعر شغال‌شعر وضعیت موجود جامعه ی ماست.
پوشش های معنایی متن وچینش ودایره ی واژگانی چون:
سیاکلاچ
سیفیده کلاچ
نفت
گاز
دکل
خاک
آب
واختلاس
….
نشان از ذهنیتی معنا گراست
وشعر یک شعر گیلکی گفتاری معنا گراست
برای پیله ور‌عزیز تندرستی وکامیابی آرزو می کنم

۱۴۰۱/۳/۴

مهدی رضازاده :

مهرداد و اشعار گیلکی اش را همیشه دوست داشته‌ام چرا که در اشعار محلی تردستی و دست و دلبازی جانانه‌ای دارد. من روح سرگشته و رها شده‌ای را در مابین کلمه‌ها به وضوح می‌بینم که بی‌محابا خودش را جار می‌زند.
نگاه کنید به همین شعر نگاه جهانشمول شاعر مشهود است. بی‌آنکه ریخت و پاش و یا وراجی کند در کمال ایجاز و فشردگی کلمه‌هایی در کنار هم قرار می‌گیرند که با توجه به ناهمگونی و ناسازگاری چنان باهم جفت و جور می‌شوند که مخاطب و یا خواننده را به درنگ وا می‌دارد و این کار ساده‌ای نیست.
“شال
کلاغ سپید و سیاه
نفت
دکل کشتی…”

اینطور از اختلاس می‌گوید و پیشانی که از ریا و دروغ و تدلیس با مهر و جانماز سیاه شده است.
عجب بار معنایی و لبالبی دارد شعر…!
یاد شعر شاعر پیشگو فروغ فرخزاد افتادم
“پیشانی ار ز داغ گُناهی سیه شود
بهتر ز داغ مهر نماز از سر ریا….”

باقی بماند شاید وقتی دیگر تا بیشتر و مالامال از سروده های بومی مهرداد پیله‌ور بگویم.
بداهه ای برای مهرداد خان پیله ور

 مهدی رضا زاده – ۴خرداد ۱۴٠۱

فرامرز شکوری:

“پت دکفته اَمی جانا”…
درود جناب پیله‌ور عزیز.
شعر گیلکی ات گره خورده با احساس و اندیشه و خیال و با فرم بیرونی و فرم ذهنی یعنی پر از مضمون و محتوا و معنا گرا-
بودن انسان گیلک زبان ریشه در زبان سترگ و ارجمند گیلکی دارد و زبان گیلکی با ورود زبان غیر گیلکی سامان می گیرد و می تواند در عصر تکنولوژی به حیات‌اش ادامه دهد- هرچند زبان گیلکی تاکنون 1200 سال قدمت دارد و هنوز زوال ناپذیر است و همانطوری که زبان فارسی در برابر اعراب مقاومت کرد و گیلکی نیز در برابر تمام ناملایمات و نامهربانی‌های دولت‌ها هنوز استوار و پا برجاست تازمانی که گیلان و گیلانی وجود دارد. اما در شعر شما با زبان گیلکی آنچه که نظرم را جلب کرده علاوه بر درون مایه‌های اجتماعی، سیاسی و اعتراضی و نیز ورود زبان غیر گیلکی در شعر است اینکه بعضی‌ها به جستجوی واژگان اصیل گیلکی هستند آب در هاون می کوبند و باد به غربال که بقول ابتهاج، بسان رود که در نشیب دره سر می‌زند به سنگ رونده باش/ امید هیچ معجزی ز مُرده نیست زنده باش…باید از کلمات آرگو و محاوره‌ی روزمره‌ی گیلکی استفاده کرد و حتا فارسی، ترکی ، روسی، عربی و حتا اروپایی…چنانکه شما در شعر از واژگان ویزا(فرانسوی) و اختلاس(عربی) و نیز از کلمات منتخب جدید مثل گاز، نفت، دریا، کشتی، آب، رانت و حتا شاسی (فرانسوی) درست و به جا استفاده کرده اید و ناگفته نماند که شاعران گیلک سرا از پیرشرفشاه گرفته تا افراشته…از کلمات غیر گیلکی مانند سالک (عربی) و سجل و خبر( عربی) بهره برده اند و امروز کلمات غیر گیلکی مثل نیلوفر و جنگل (هندی) و آقا و خانم (ترکی) و استکان و سماور (روسی)و.. در اشعار گیلکی محسوس و ملموس است و بنابر این شعر گیلکی نیز مانند فارسی نه یک خطبه‌ی سیاسی و عبادی‌ست که فراموش شود و نه مثل بعضی ‌های شعر که هیچ بر انگیزانندگی ندارند بلکه شعر گیلکی حداقل برای ملت گیلان یک زبان است و آیینه ای‌ست که هرکس نقد حال خود را در آن می بیند. و شعر گیلکی مثل شعر فارسی به درون خون شاعر نفوذ می کند و تکثیر می شود و وظیفه‌ی شعر گیلکی همان بر انگیختن است چنانکه پیله‌ور، شاعر گیلانی، در شعر مذکور با دایره‌ی واژه‌گانی و نحوه‌ی جملات توانسته علیه پلشتی‌ها و نابرابری‌های جامعه قیام کند و برایش آفرینش و بهروزی آرزو می کنم .

فرامرز محمدی پور:

سلام جناب پیله ور عزیز
برادر خوب و مهربانم
نگاه امروزی در شعر گیلکی :
شال
رادکفت خیابانا
نشان از خط روشن مدرن به گونه ای آیینه شد و انگار منظومه می خوانیم
درود و سپاس