هایکوی گیلکی

هایکوهای گیلکی سروده های کوتاهی اند مبتنی بر درنگ و تامل در لحظه های عینی”چیز”ها،تصرف ذهنی ان ها وخلق معنا(چیز های دیگر)

با تکیه بر عناصر بومی و ویژگی های طبیعت سرزمین گیلان.

تصویر طبیعت یکی از عناصر اصلی این شعر هایند.

کوتاهی و ایجاز از ویژگی های دیگر ان.

این ها ؛یعنی تصویر طبیعت،کوتاهی و ایجاز عناصرشعر”هایکو”یی ژاپنی اند.

ولی هایکوهای ژاپنی به سنتی تعلق دارد که با این عناصر فقط به “چیز”ها می نگرد.

نگریستن به ” چنینی چیزها”درپرتو حالتی از روشن شده گی و اشراق که “ذ ن” خوانده می شود.

این نگاه “ذنانه” حالتی از جان هنرمند است که در ان حال جان او میان خود و چیز های دیگر جدایی یا دویی نمی بیند.

از این نظر هایکوی ژاپنی افرینش چیزهایی است که خود از پیش وجود داشته اند و پی به معنای چیزی می برد که چیزی کاملن معمولی،یا حقیقتی است در دسترس یا چندان بدیهی که به بیان در نمی اید.

(نگاه شودبه؛هایکوی ژاپنی از اغاز تا امروز احمد شاملو و ع. پا شا یی)

هایکوی ژاپنی نمایش و نظاره گری صرف “چیز”هاست در هفده هجا،درسه بخش5-7-5هجایی.

نه قافیه دارد،نه وزن و نه در خواندن ان فراز و فرودی در اهنگ کلمات دیده می شود.(همانجا ص103)

نام ها مصداق های قاموسی دارند.رابطه ی نشانه های زبانی با چیز ها رابطه ای است این همانی.

هایکوی گیلکی،گردش از”چنینی چیزها”به سمت “چینش معنا دارچیزها”در چارچوب سنت و نگاه مدرن است.به ارتباط معنایی دور دست تر از رابطه ی این همانی دال-مدلول نشانه می رود.

به هماهنگی و موسیقی کلمات(چه کناری،چه بیرونی)بدون پایبندی به وزن(چه هجایی،چه نیمایی)،توجه دارد.

ساختاربیرونی و نگاه به طبیعت وجه شباهت ان به”هایکو”ی ژاپنی است.

ابر تول

را چول

کراچئن اواز تام تول.

ابرسیاه/راه گل الود/اواز زنان شالیکار خاموش.

تول معنای؛گل الود،تار،تیره وسیاه میدهد.چول؛به معنای خاک حل شده در اب و گل اب می دهد.

در گاه شماری باستانی مردم گیلان،دومین ماه فصل بهار”سییا ما”ماه سیاه نام دارد.این ماه نهمین ماه گاه شماری گیلانی است،از21فروردین اغاز میشود وتا19اردیبهشت ماه شمسی ادامه دارد.

دراین ماه اسمان گیلان را اغلب ابرهای سیاه می پوشاند،باران های تند و یکریز راهها و مزرعه را گل الود کرده اند،نشای برنج در خزانه”توم بجار”بیشتر از این نمی تواند بماند،فرصت اندک است.درفاصله ی دو بارش باران زنان شالیکار باید ساقه ها را در مزرعه گل الود بکارند.فشار کار و طبیعت انها را خاموش کرده است.همه “چیز” گل الود است؛اسمان،راه،مزرعه،حتا اواز تام تول نیزنشانی از”تول”در خود دارد.

یک پاسخ ارائه کنید