آرامگاه شیخ زاهد گیلانی

بقعه شیخانور یا شیخ زاهد گیلانی مربوط به اواخر سده ۹ ه‍. ق. است و در شهرستان لاهیجان، روستای شیخانور واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۸۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بقعه شیخ زاهد گیلانی بنایی در روستای شیخانور در ۳ کیلومتری لاهیجان در استان گیلان است که بنا بر برخی منابع آن را مدفن شیخ تاج‌الدین ابراهیم ملقب به شیخ زاهد گیلانی از عرفاً و دراویش بزرگ و از استادان شیخ صفی‌الدین اردبیلی دانسته اند. این بنا دارای یک گنبد هشت ترک فیروزه‌ای بوده و در میان مزارع برنج و چای و جنگل احاطه شده است و از مقاصد گردشگری استان گیلان است.

تاریخچه بنا:
وفات شیخ زاهد در سال ۷۰۰قمری بود و او را در درحوالی سیاهورود در ناحیه غربی گیلان دفن کردند. بنابر برخی روایات بعدها در سال ۸۹۲قمری سلطان حیدر صفوی به سبب خوابی که دیده بود، با معماران و نجاران خود که از شهر شیروان با کشتی به گیلان منتقل کرده بود این بنا را ساخت و جسد شیخ را به آن جا منتقل کرد.

بنای بقعه دارای دو اتاق مربع و مستطیل شکل در کنار است. در سمت شمال، ایوان طویلی با هفت فیلپا قرار دارد. در شرق حرم، ایوانی با شش فیلپا و در حاشیه و قسمت جنوبی همین اتاق نیز ایوان دیگری با شش فیلپا دیده می‌شود. ازاره دیوارهای ایوان‌ها تا ارتفاع ۱۱۵سانتی متر با کاشی کاری هفت رنگ عصر قاجار تزیین شده است و طاقچه‌هایی با طاق جناقی در قسمت‌های مختلف ایوان به چشم می‌خورد. بنا دارای گنبد هرمی و هشت ترک است که شیب تند آن به دلیل عبور سریع آب باران ساخته شده است. سطح حره را با کاشی کاری زرد و آبی، سفید و سیاه، با نقوش سنتی و گل دار پوشانده‌اند. اطراف گنبد و دیگر نقاط بنا را با سفال پوشش داده‌اند.

این بنا متعلق به قرن نهم قمری بوده و دارای شماره ثبت ملی ۸۲۴ از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.

سید مهدی باشکیجانی:
در این بقعه و در جوار مزار شیخ زاهد گیلانی مزاری دیگری است که طبق کتیبه موجود متعلق به سید رضی بن سید مهدی الحسینی باشکیجانی است که در ۸۳۵ هجری درگذشته و در این مکان به خاک سپرده شده است.

مدفن واقعی شیخ زاهد:
از آنجا که در این بقعه هیچ کتیبه ای مبنی بر تایید دفن شیخ زاهد گیلانی در این مکان ندارد و همچنین بنابر برخی منابع تاریخی، برخی از محققین در مورد اینکه این بنا مدفن واقعی شیخ زاهد گیلانی باشد شک دارند و مدفن واقعی او را در مکان اولیه یعنی روستای سیاهورود دانسته اند.