حصیر بافی در گیلان/ لاهیجان

به قلم و با پژوهش؛ محمود اصغری/نویسنده کتاب پویشی در گیلان شناسی

حصیر(بوریا) فرشی است که از نی یا برگ خرما بافته شده باشد. (فرهنگ فارسی عمید، جلد اول، صفحه ۷۹۶). به گویش گیلکی، به حصیر بافی، “حصیر و ئوجی” گفته می‌شود.” وئوج” به معنی باف(بافنده) و” وئوتن “به معنی بافتن است. به حصیر باف،” حصیروئوج” می‌گویند.

فرآورده‌های حصیری:
دست بافته‌های حصیری، باتوجه به نیاز انسان‌ها و خانه‌ها و خانواده‌های گیلانی، از تنوع زیادی برخوردار بوده است که می‌توان آن را به شرح زیر بیان کرد:

١_کف پوش حصیری( حصیر)
این کف پوش‌ها برای پوشش کف اتاق‌ها و ایوان‌ها استفاده می‌شد و انواع گوناگون داشت:
_ سومی حصیر( سوم= گیاه مفتولی) _انزلی حصیر( با صوم ریز و ظریف)
_اردو حصیر( باسوم متوسط)
_خر سوم حصیرل( باسوم ضخیم)
-گالی حصیر( گال=گیاه مرداب)

٢_بازاری حصیر(گورگُلی حصیر)
گور گلی حصیر، برای حمل خربزه از شهری به شهر دیگر. این نوع حصیر از گونه ای گالیِ اره مانند و تیز و بُرنده بافته می‌شد.

٣_حصیر کوچک (درگاهی حصیر- پادری) این نوع حصیردرابعاد کوچک و در اندازه‌های گوناگون بافته می‌شد و برای آستانِ درِ اتاق و درگاه استفاده می‌کردند.

۴_حصیر دیوارکوب(کوف)
دور تا دور دیوارهای مرطوب اتاق را حصیر می‌کوبیدند و به آن” دیوار بند” گفته می‌شد.

۵_سفره حصیری(گالی سفره )
از این گونه سفره ها در گذشته، بسیار استفاده می‌شد و در بیشتر خانه‌های روستایی و شهری وجود داشت. هم اکنون نیز بعضی خانواده‌ها از آن استفاده می‌کنند و یا به عنوان یادگارهای خاطرآفرین در آشپزخانه‌ها آویزان می‌نمایند.

۶_کلاه حصیری( حصیری کلاه)
برای در امان ماندن از آفتاب شدید، به ویژه در شالیزارهاو باغ‌های چای استفاده می‌شد و کلاهی پره‌دار بود.

٧_زنبیل‌های حصیری
_شامل زنبیل معمولی(زیبیل)
_ زنبیل کوچکل( زبیلکه)
_زنبیل بزرگ( وروره زیبیل)، ویژه حمل چای، پیله ابریشم
_ زنبیل دردار( سرپوش‌دارزیبیل) _سبدهای حصیری، برای نگهداری وسایل