دماوند = گبآوند
«دماوند = گبآوند» اثری است در حوزه ایرانشناسی که به زبان شعر به قلم عبدالرحمان عمادی منتشر شده است. عمادی در این اثر از جنبههای گوناگون به این کوه به عنوان نماد ایرانزمین پرداخته و نقش آن را در زندگی ایرانیان نشان داده است. در این کتاب نامواژههای مختلف این کوه معرفی میشوند.
مولف، کوه دماوند را یکی از نمادهای ایرانزمین دانست و درباره اثر جدیدش می گوید: شعرهای این کتاب درباره کوه، اهمیت و نقش آن در زندگی ایرانیان، تاریخ و همچنین مفاهیمی است که برای انسانها دارد.
به گفته این شاعر و پژوهشگر، بخش اول کلمه دماوند (دم) مترادف با «گب» و به معنای سخن گفتن است و دماوند کوهی است که در عین خاموشی صحبت میکند و رازهای نهانی در خود دارد.
وی دماوند را نماد ایران دانست و گفت: آثار فراوانی درباره کوه دماوند نوشته شده و از زمان کیومرث به بعد در روایتهای مختلف توصیفات مختلفی از آن آمده اما تعداد زیادی از هموطنانی که هر روز از کنار دماوند رد میشوند، اطلاعاتی درباره آن ندارند.
وی مطالب این کتاب را درباره زبان، افسانهها و تاریخ ایرانزمین دانست و گفت: من با دیدی تازه به دماوند نگریستهام و امیدوارم کوهنوردان و علاقهمندان به کوه، این کتاب را مطالعه کنند و قدر این کوه را بیشتر بدانند.
نویسنده کتاب «دوازده گل بهاری» از علاقه خود به کوهنوردی سخن گفت و افزود: من یک عمر به کوه رفتم و علاقه زیادی به کوه دارم و در این کتاب دماوند را از دید خود توصیف کردم. صدها غار در این کوه وجود دارد و هر غار به مثابه یک موزه است.
در بخشی از معرفی کتاب این چنین آمده است: کتاب گبآوند برای نخستین بار جهانشناسی روشنی از معانی و نقش کره زمین (بوم) همچون ماد و مادر زایده زمینیها در اتحاد با جو و هوای بالای آن (وابو) در تندیس کوه دماوند و نامواژه و معناهای نامواژههای دماوند به دست میدهد.
در این کتاب پایههای باورهای مربوط به معناهای دیو در فرهنگ قدیم ایران، مازندران، طبرستان و البرزیان بررسی میشوند و عمادی به روایت داستانهایی میپردازد که با کوه دماوند پیوستگی دارند. وی این داستانها را با زبان شعر فارسی و دیلمی به مخاطب ارایه میکند و همین موضوع سبب جذابیت بیشتر این کتاب شده است.
این اشعار به دو بخش تقسیم شدهاند: بخش نخست به «کوهآموزی» اختصاص دارد و حتی توصیفی از فصلهای چهارگانه سال هم در اشعار آمده است: «بهاران موسم رعد است و تندر/ هوا را ابرها پوشانده یکسر»
بخش دوم کتاب به جلوه دماوند میپردازد و از نامواژههای دیگرش چون «میشان»، «قَرْشَت»، «دباوند» و «رَینَه» میگوید.