سیر تاریخی دین و مذهب در گیلان

بنابه مستندات باستان‌شناسی و گزارش‌های تاریخی، مذاهب و ادیان گوناگونی پیش از ورود اسلام به گیلان، در این پهنه وجود داشته است. این مذاهب تا نیمه دوم قرن سوم ه. ق کم و بیش به حیات اجتماعی و مذهبی خود ادامه دادند، اما رفته رفته تحت تاثیر فعالیت‌های مذهبی داعیان علوی قرار گرفتند و سپس به جهت همسویی شعارهای علویان با آمال و آرمان‌های دیلمیان، جذب آیین جدید شدند. با به قدرت رسیدن دودمان کیایی در بیه پیش، اوضاع مذهبی گیلان به شدت دچار تحولات جدی شد. این حاکمیت از مدافعان تشیع زیدی در بیه‌پیش بود که جنگ‌های مذهبی بین حاکمان بیه‌پیش و بیه‌پس را در پی داشت. گیلانیان، بسیاری از آداب و رسوم بومی و سنتی خود را در قالب فرهنگ مذهبی قرار دادند و از این طریق رابطه‌ی عمیقی با مذهب تشیع برقرار کردند. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از تحقیقات باستان‌شناسی و منابع تاریخی، اسناد و مدارک موجود در زمینه‌ی اوضاع مذهبی گیلان مورد بررسی قرار گیرد. این کتاب، اوضاع مذهبی گیلان در دوره‌های پیش از تاریخ تا عصر اسلامی، ورود اسلام تا پایان حاکمیت ایلخانان، دوران حکومت خاندان‌های محلی و دوره‌ی تسلط صفویان تا عصر قاجار را مورد بررسی قرار می‌دهد.