زورخانه های لاهیجان،از دیرینه زمان

به قلم و با پژوهش؛ محمود اصغری/نویسنده کتاب نگاهی به مردم شناسی لاهیجان

” ه-ل. رابینو” ،کنسول دولت انگلستان در گیلان، در سال های١٢٩٠-١٢٨۵،در جزوه ای به نام” ورزش های باستانی در گیلان”، از زورخانه به عنوان ورزشگاهی یاد می کند که درآن تمرین های ورزشی، همراه با آموزه اخلاقی جریان داشته است.
در واقع می توان گفت که ورزش زورخانه ای و زورخانه ها، همیشه با اندیشه و منش نیک انسانی و پهلوانی درآمیخته و نیرومندی تن و روان از بنیادی ترین کارکرد آن بوده است.
زورخانه، جایگاهی برای گَذرها و محله هایی بوده است که رسم و راه جوانمردی و پهلوانی را برگزیده و الگوی شایسته ای برای جوانان بوده است.
در کُهن دیار لاهیجان، مرکز بیه پیش، از دیرینه زمان، زورخانه ها بر بنیاد فرهنگ باستانی ایران و هویت ملی ایران فرهنگی، بنبان و گسترش یافته است.
“پهلوان رضا گلشاهی” ، به عنوان بکی از پیشکسوت های ورزش باستانی و زورخانه ای لاهیجان در گفتگویی از١۴ زورخانه به شرح زیر در لاهیجان نام برده است:
١-زورخانه محله شعربافان
٢-زورخانه جنب مدرسه جامع
٣-زورخانه بین محله جیرسر و غریب آباد(بین مسجد بیگُم آباد و خانه امین دیوان)
۴.زورخانه محله اردوبازار، معروف به”شمس العلمایی”
۵.زورخانه جنب مسجد شعربافان
۶-زورخانه بازارچه ما(ساخته میرزاآقاکریم)، در محله گابُنه
٧-زورخانه محله میدان، جنب مسجد منتصرالمُلک
٨- زورخانه جنب بقعه آقا پیر رضا
٩-زورخانه سام در محله اردو بازار، با بنیان گذاری؛ شاطر محمد اسدی و حسن اسلام نظر
١٠-زورخانه باغ ملی لاهیجان، بنیان گذار؛ حسن اسلام نظر
١١-زورخانه محله اردو بازار، جنب خانه مطلق کبیر
١٢-زورخانه محله غریب آباد، بنیان گذار؛ حسن اسلام نظر/سال١٣۴٢
١٣- زورخانه علی بن ابی طالب، بنیان گذاری در سال١٣۴۵، وابسته به اداره تربیت بدنی لاهیجان
١۴-زورخانه قمربنی هاشم، بنیان گذار؛ علی عباسپور، سال١٣۶٠
پاره ای از پهلوانان بنام زورخانه های لاهیجان:
١-حسن اسلام نظر٢-حاجی رضا گلشاهی٣-رضاشاهانی۴-محمد جان عطار۵-ناصرسیف۶-محمد خان هژیر۶-حاجی ابراهیم محبوبی٧-حاجی محمد تقی غبرایی٨-حسن موتمن صالحی٩-سیدعلی میراعلم١٠عباس علی بخشی وشیخ عبدالرسول مجتهدو… دیگران
بامهرو احترام