شکل‌های متفاوت یک پیشوند در گویش‌های مختلف زبان گیلکی
⚡️ شکل‌های متفاوت یک پیشوند در گویش‌های مختلف زبان گیلکی و مقایسه‌ی آن با دیگر پیشوندهای تقریبا هم‌شکل که عملکردی متفاوت دارند:
✔️ در زبان گیلکی «و(وی)/ف(فی)/وۊ(اۊ)» شکل‌های متفاوت یک پیشوند در گویش‌های مختلف است. چند مثال:
🔰 (فارسی: جمع کردن چیزی از رو جایی)
🔴 چابؤک: وچئن (ve-chen)
🔴 رۊدسر: فیچئن (fi-chen)
🔴 رشت: اۊچیئن (ou-chien)
🔴 فؤمن: وۊچیئن (vu-chien)
🔰 (فارسی: بالا رفتن از چیزی)
🔴 چابؤک: وچکسن (ve-chekesan)
🔴 اشکور: فچکسن (fe-chekesan)
🔴 رۊدبار: اۊچۊکستن (ou-chukestan)
🔴 رشت: وچۊکستن (va-chukestan)
🔰 (فارسی: برگرفتن/برستاندن از رو چیزی؛ برداشتن)
🔴 کلأچئه: وگیتن (ve-gitan)
🔴 لنگرۊد: ویگیتن (vi-gitan)
🔴 رشت: اۊسادن (ou-sadan)
💡 نکته: عملکرد این پیشوند با عملکرد پیشوند «وا» متفاوت است. چند مثال از پیشوند «وا»:
🔵 واگیتن (va-gitan)
(فارسی: کنترل کار از دست خارج شدن)
🔵 واچئن (va-chen)
(فارسی: برچیدن آنچه که چیده شده بوده)
🔵 واگردستن (va-gardastan)
(فارسی معادل: بازگشتن؛ برگشتن)
💡 همچنین عملکرد پیشوند «و(وی)/ف(فی)/وۊ(اۊ)» با عملکرد پیشوند «فۊ(ف)/هۊ(ه)» در گۊیش‌های مختلف، متفاوت است. چند مثال از پیشوند «فۊ(ف)/هۊ(ه)» در گۊیش‌های مختلف:
🔴 فۊگۊدن (fu-gudan)
(فارسی: به سمت پایین ریختن)
🔴 فچمسن/هچمسن (fe-chemesan)
(فارسی: به سمت پایین خم شدن)
🔴 فکتن (fe-ketan)
(فارسی: به سمت پایین افتادن)
🔴 فۊشؤن/هۊشؤن (fu-shon)
(فارسی: به سمت پایین رفتن؛ غرۊب کردن [گیلکی قدیمی متۊن])
💡 نکته: همینطؤر پیشوند «ها(ه)/فا(ف)» در گویش‌های مختلف نسبت به پیشوندهای «فۊ(ف)/هۊ(ه)» و «و(وی)/ف(فی)/وۊ(اۊ)» متفاوت عمل می‌کند. چند مثال از پیشوند «ها(ه)/فا(ف)»:
🔵 هگیتن/ فگیفتن (ha-gitan)
(فارسی: گرفتن چیزی از کسی)
🔵 هدأن/ فادأن (ha-dashtan)
(فارسی: دادن چیزی به کسی)
🔵 هدأشتن/ فدأشتن (ha-dashten)
(فارسی: سرپا داشتن)
✔️ پیشوندها در زبان گیلکی در گویش‌های مختلف را، با توجه به عملکرد آن‌ها، می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
۱. پیشوند «و(وی)/ف(فی)/وۊ(اۊ)»
۲. پیشوند «وا»
۳. پیشوند «فۊ(ف)/هۊ(ه)»
۴. پیشوند «ها(ه)/فا(ف)»
۵. پیشوند «د(دۊ/دؤ/دا)»
۶. پیشوند «ج(جی/جا)»
۷. پیشوند «در»
🔰 مثال‌هایی از پیشوندهای «د»، «ج» و «در»:
🔴 دۊکۊدن (du-kudan)
(فارسی: در چیزی کردن؛ پوشیدن؛ ریختن)
🔴 جکفتن (je-kaftan)
(فارسی: از داخل در چیزی افتادن)
🔴 درکۊدن (dar-kudan)
(فارسی: بیرۊن کردن)
