مردان ناشناخته نهضت جنگل (3)
میرزا احمد محمودی واقعی؛ منشی، مشاور و محافظ میرزا کوچک خان
مرتضی سخایی : پژوهشگر نهضت جنگل
منتشر شده در هفته نامه چهار دی ، چاپ فومن ، شماره ۸۷۶ ، ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ ، ص ۳
میرزا احمد محمودی واقعی، فرزند کربلایی محمود، متولد 1270 خورشیدی در گوشلوندان فومن است. میرزا احمد، جوانی قوی هیکل با بازوانی ستبر و قد و قامتی چهارشانه بود. متأسفانه علیرغم نقش فوق العاده مهم میرزا احمد در نهضت جنگل، تنها در دو منبع از وی یاد شده است. کتاب تاریخ جنگل صادق مهرنوش و کتاب نهضت جنگل و معین الرعایا اثر شادروان دکتر شاهپور آلیانی.
فرخ جنگلی، برادرزاده میرزا کوچک خان که در حال حاضر ساکن روستای زیده است، در مصاحبههای متعدد، از جمله در گفتگو با نگارنده، میرزا احمد محمودی واقعی را یکی از افراد حاضر در آخرین گریز جنگلیها به سمت خلخال معرفی نموده و میگوید: در عمارت زیده از خود میرزااحمد شنیده: میرزا کوچکخان، خودش با حسنخان آلیانی(معینالرعایا) روبوسی نموده و امر به برگشتن وی کرده است که در بدو امر معین الرعایا نمیپذیرد. به دنبال پافشاری معینالرعایا، میرزا کوچک خان به وی امرِ فرماندهی میکند که برگردد و معینالرعایا نیز تسلیم امر فرمانده خود میشود.
از نحوۀ پیوستن میرزا احمد محمودی واقعی به صفوف مجاهدین جنگل اطلاعی در دست نیست اما برابر با منابع مذکور و برخی روایتهای شفاهی وی در ابتدا، یکی از خواهران شهید میرزا نعمتالله آلیانی را به عقد خود داشت که این زندگی با مرگ زود هنگام همسر، دوام چندانی نیافت. به پیشنهاد معینالرعایا و پذیرش حاجی اکبر آلیانی (پدر شهید میرزا نعمت الله و پدر زن میرزا احمد محمودی واقعی) خواهر زنش به نام خدیجه خانم آلیانی به عقد میرزا احمد در میآید. در ابتدای نهضت جنگل شخصی به نام اسمعیل احمدزاده با نام بعدیِ اسماعیل جنگلی که یکی از نیروهای شهربانی رشت بود به زیده میآید و خیلی زود پلههای ترقی را طی نموده و به عنوان منشی میرزا کوچک خان انتخاب میگردد اما پس از درز برخی اخبار محرمانه و فوقالعاده مهم به خارج از حوزه فرماندهی نهضت جنگل و گویا به واسطه شایعه سازی اسمعیل احمدزاده مبنی بر نسبت خانوادگی با میرزا کوچک خان (خواهر زاده) بود که از منشی گری میرزا کوچک خان عزل شده و از زیده اخراج میگردد. به پیشنهاد حسن خان آلیانی (معینالرعایا)، میرزا احمد محمودی واقعی که جوانی با سواد بود و داماد آلیانیها نیز محسوب میشد به عنوان منشی جدید میرزا کوچک خان معرفی میشود. شادروان شاهپور آلیانی او را دستگیر کننده حیدرخان عمواوغلی معرفی نموده است. میرزا احمد محمودی واقعی در مهلکۀ لاهیجان نیز حضور داشت و بواسطۀ جراحت پای میرزا کوچک خان او را کول میگرفت. در جریان لاهیجان، به پیشنهاد معینالرعایا، میرزا احمد محمودی واقعی، سرپرستی گروهی به عنوان پیشمرگ را بر عهده میگیرد. این گروه وظیفه داشتند تا از عمد خود را در مسیر قزاقها قرار دهند. آنها در دام قزاقها میافتند و مورد شکنجه قرار میگیرند صرفاً به این علت که آدرس غلط به قزاقها بدهند و فرصت فرار را برای میرزا کوچک خان، حسن خان آلیانی، میرزا محمد علی خان (برادر بزرگتر میرزا کوچک)، میرزا شعبان خان(پسر میرزا محمد علی، برادرزادۀ میرزا کوچک خان) ملا جعفر آلیانی(منشی مخصوص معینالرعایا) بخرند. میرزا احمد و گروه پیشمرگ تحت امرش، در ادامه به همراه افراد تسلیم شدۀ دکتر حشمت به رشت منتقل میشوند. متأسفانه از سرنوشت وی در این برهه حساس اطلاع دیگری در دست نیست. گویا میرزا احمد هم شبیه محمد حسین صبوری دیلمی(که جزو نیروهای تسلیم شده دکتر حشمت بود)، پس از مدتی آوارگی و تبعید، به خانه و کاشانه خود بر میگردد. خانوادۀ میرزا احمد، عکسی از وی را به یاد دارند که در خانهاش نصب بوده است. در این عکس میرزا احمد، میرزا کوچک خان را به کول گرفته بود. متأسفانه این عکس در حال حاضر موجود نیست.
میرزا احمد محمودی واقعی، داییِ مهندس سید عباس موسوی رهپیما مالک شرکت فومن شیمی و همچنین هم ولایتی شهید حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین افتخاری نماینده اسبق مردم شهرستانهای فومن و شفت بود. جناب آقای ابول افتخاری، برادر بزرگتر شهید محمد حسین افتخاری به نقل از برادرش میگوید: میرزا احمد در اواخر عمر خود به قم میرود که از قضاء شهید افتخاری را در آنجا میبیند. شهید افتخاری او را به حوزۀ علمیه میبرد و به دوستانش معرفی میکند و از میرزا احمد میخواهد تا از وقایع نهضت جنگل برای آنها صحبت کند. متأسفانه با بررسیهای به عمل آمده در اسناد شهید افتخاری اثر مکتوب و غیر مکتوبی در رابطه با هم ولایتیاش یعنی میرزا احمد محمودی واقعی بدست نیامده است. میرزا احمد محمودی واقعی در 4 آبان سال 1341 در روستای گوشلوندان فوت مینماید و در وادی مسجد امام رضا علیهالسلام روستای گوشلوندان دفن میگردد.