فعل استمراری در زبان گیلکی

برای بیانِ نمودِ استمراری/ناقصِ فعل در گیلکی (گیلکیِ گیلان) از ساختِ مصدر + دبؤن (صرف‌شده برای شخص و شمارهای مختلف) استفاده می‌شود. مصدر می‌تواند به شکلِ کوتاه‌شده نیز در این ساخت بیاید:

– گۊفتان درم. گۊته درم. گۊت درم.
– نیویشتان درم. نویشته درم. نویشت درم.
– درس خاندن درم. درس خانده درم. درس خان درم.

اما در فعل‌های مرکبی که جزء فعلی در آنها کردن یعنی «کۊدن/گۊدن/کؤردن» است، ساخت می‌تواند چندین صورتِ دیگر نیز داشته باشد.

۱. همیشه می‌توان جزءِ فعلی را حذف کرد. 
– شۊخی درم.
– فکر درم.
– صحبت درم.
– خالی درم.
– نااۊمید درم (می پئرأ نااۊمید درم: دارم پدرم را ناامید می‌کنم).

 

۲. در برخی گویش‌ها در صورتِ حذفِ جزءِ فعلی در پایانِ جزءِ غیرفعلی آوایی مشابهِ نشانۀ مفعولی می‌آید:
– شۊخیأ درم.
– فکرأ درم.
– صحبتأ درم.
– نااۊمیدأ درم.

 

۳. گاهی نیز در برخی گویش‌ها می‌توان به جای مصدرِ کردن «کأ» آورد.
مثلاً در گیلکیِ پاشاکی و لاهیجان:
– شۊخی کأ درم
– فکر کأ درم

 

۴. صورتِ دیگری از این ساخت نیز ممکن است و آن اینکه به جای مصدرِ فعلِ مرکب حاصل‌ِمصدر یعنی جزءِ غیرفعلی + بن‌مضارع + ی بیاید:
– شام‌خؤریأ درم.
– شام‌چاکۊنیه درم.
– داستان‌نویسی درم.

یک پاسخ ارائه کنید