لاجونی ایشتو زئین 14

ایشتو زئن= درلفافه سخن گفتن/به در می گویند و منظور این است که “دیوار” بشنود!
در گویش لاهیجانی، به گفته کنایه آمیز، ”ایشتو زئن” گفته می شود و این کنایه ها در حضور آن کسی که منظوراو است، به کار برده می شود.
به قلم و با پژوهش؛ محمود اصغری/نویسنده کتاب نگاهی به مردم شناسی لاهیجان

*******************************

موضوع ؛ لاجونی ایشتو/ اونه آقایون دن-نه / کنایه از این که؛ ” طرف، حال و حوصله کاری یا چیزی را ندارد!”

لاجونئین، وقتی اینَن، یک کسی، حال و حوصله چیزی یا کسه، نَدانه و خوشحال نی-یه. ایشتو زئنن و گونَن؛ “ اونه، آقایون دن-نه!

برگردان فارسی= لاهیجانی ها، آن گاه که می بینند، کسی، حال و حوصله چیزی یا کسی را ندارد، می گویند؛” اونه آقابان، دن نه! “/یعنی، به قول امروزی ها؛” تو مودش نیست”

فلسفه پیدایش این کنایه: گفته اند، در روزگاران گذشته، نشانه اُبهت و وقار یک مرد شرقی این بوده است که ” گرفته و اخمو” باشد و کم تر نرمش نشان دهد و بخندد. بنابراین، منظور از”آقایان” ، در ابن کنایه، به معنی‌‌؛ ” لحظه های خوش مردها” است که خیلی به ندرت دیده می شد.
بنابراین؛ “اونه آقایون دره“، به عنوان یک کنایه(اشتو) ، یعنی این که؛ سرخوش است و حال دلش، عالی است!

همَش خوانم که ؛ ” اَمه عزیزون دیل، خوش بَبون و ایشونه آقایون دَبون و اسکاله-ی هم دیلگیری نَدارَن

*******************************

موضوع ؛ لاجونی ایشتو/ دیل به همه کَسون خوشه ( دلخوشی، در همه باهم بودن است)/هم آوایی و همدلی، خوشحالی و شادمانی، به همراه می آورد.

لاجونئین، گای-سی، گونَن و ایشتو زئنن که؛ ” دیل به همه کَسون خوشه“. اگه خوان، شاد و خوشحال ببیم، باید دیل به هم بدیم و کنارهم بی-سیم. اَمه باهم اگه ببیم و همدیلی بوکونیم، دلخوش بَنیم.
دیل=دل
همدیلی=همدلی
گونَن=می گویند
گای-سی=گاهی

برگردان فارسی= لاهیجانی ها، آن گاه که بخواهند سودمندی همدلی را بیان کنند، به کنایه می گویند؛” دیل به همه کَسون خوشه= همدلی باهم، شادی می آورد.” و تردیدی نیست که دیدگاه درستی است.

تنها نی-س، بیه، همدیگره ورجه بی-سیم، دیل به هم بَدیم، دلخوشی بَداریم.

شَمه جون ساق بَبَی