کوتا واز

کتاب شعر گیلکی با نام و عنوان‌های زیر:

“کوتا واز” (پرشِ کوتاه)
گیلٚ تونگوله هایکو
(هایکوی تلنگرِ گیلکی)

مشتمل بر:
1- متنِ پیش‌نگاشت.
2- متنِ شناسه‌ی ۵ بندیِ مربوط به (گیلٚ تونگوله هایکو).
3- متنِ پیش‌‌گب.
4- متنِ پیشکش به گیلٚ شاعران گرامی.
5- متنِ راهنمای نشانه‌های شیوه‌ی نگارشِ گیلکیِ موردِ استفاده‌ در شعرهای مندرج.
6- متنِ گیلکیِ شعرهای درج‌شده، با متنِ برگردان به فارسی در هر صفحه، دوقطعه.
7- متنِ مطلبِ کوتاهِ جایگاهِ جهانیِ پدیده‌ی هایکو.

شناسه‌ی (گیلِ تونگوله هایکو)

۱- این‌گونه شعر، به پیروی از هایکوی ژاپن، ساختارِ سه‌گانه‌ی ۱۷ هجاییِ (۵- ۷- ۵) دارد که رعایتِ آن الزامی‌ست.
۲- سه‌گانی بودنِ ساختار در متن، و رعایتِ ۱۷ هجایی بودن‌اش در ترتیبِ هجاها، در زبان گیلکی، پدیدآورِ وزنِ گوش‌نشینِ است که منطبق با اصولِ وزنِ تکیه‌ای- هجایی، شعر را از غنای وزنِ ریتمیک، برخوردار می‌نماید.
۳- زبانِ کارا در این‌گونه هایکو، زبان روزمره و ساده و بی‌تکلف و ناپیچیده و نامهجورِ گیلکی است.
۴- بافتارِ شعر با کاربردِ (برش‌واژه‌ها)، هستی می‌یابد و (فصل‌واژه‌ها)، در آن نقش ندارند.
۵- حاویِ تلنگرهای اجتماعیِ هشداردهنده‌ی خبری است.

مندرج در ص ۴ کتاب “کوتا واز”

پیش‌نگاشت

با پیشینه‌ی به روزرسانی‌شده‌ای که پدیده‌ی “هایکو” از سده‌ی ۱۷ میلادی دارد؛ به انباشت‌های ادبیِ ژاپن و دیگر کشورهای جهان افزوده شد و در جایگاهِ کوتاه‌ترین و پسندیده‌ترین و پرمخاطب‌ترین شعر کوتاهِ جهان نمود یافت.
شاعرِ این مجموعه، از دهه‌ی چهلِ سده‌ی پیش، تا کنون، در حاشیه‌ی سرایشِ انواعِ شعر در قالب‌های کلاسیک و آزاد به زبان‌های فارسی و گیلکی، به سرایشِ هایکو به زبان گیلکی هم در دو نوع، با ترکیب‌های متشکله‌ی جداگانه‌ی (بُرش‌واژه‌ها) و (فصل‌واژه‌ها)، پرداخته است.
آن‌چه که در مجموعه‌ی “کوتا واز”، نشر یافته، شمارِ ۲۰۲ قطعه هایکوی گیلکی با بهره‌جویی از (بُرش‌واژه‌ها) و عنوان(گیلٚ تونگوله هایکو)، “هایکوی تلنگرِ گیلکی” است.
ویژگی‌های مفاد و محتوای این‌گونه‌ی نوینِ گیلکی‌هایکو، در شناسه‌اش درج است.

نفس‌کش نامه-
جهانٚ تازه طرحه.
هونم خواییم دِن…

برگردان:

اجازه‌نامه‌ی نفس کشیدن-/ طرحِ نوینِ جهانی است/ همان را هم خواهیم دید…

منابع:  محسن آریاپاد – کانال گیله برازه